Τσανάκκαλε (Δαρδανέλλια)

Ο ρους της ιστορίας και οι έντονες αντιθέσεις, σας υποδέχονται καθώς το κρουαζιερόπλοιο εισέρχεται στο σύγχρονο Τσανάκκαλε, όπου θα διακρίνετε από το πλοίο ένα πιστό αντίγραφο του διάσημου Δούρειου Ίππου κατά μήκος του γεμάτου με θαλαμηγούς παραλιακού δρόμου Κορντόν. Είναι από την ταινία Τροία του Wolfgang Petersen του 2004, με πρωταγωνιστή τον Brad Pitt στον ρόλο του πολεμιστή Αχιλλέα. Η ίδια η πόλη του Τσανάκκαλε έχει το δικό της ορόσημο, ένα πενταώροφο saat kulesi, έναν οθωμανικό πύργο ρολογιού που χτίστηκε (από έναν Ιταλό πρόξενο!) κοντά στο λιμάνι το 1897. Τα δαιδαλώδη πλακόστρωτα δρομάκια γύρω από το κέντρο σφύζουν από ζωή με μοντέρνα εστιατόρια και καφετέριες. Ένα από τα καλύτερα είναι το Yali Hani, ένα μπαρ-τσαγερί κρυμμένο στην όμορφη αυλή ενός καραβάν σεράι (παλιό πανδοχείο) του 19ου αιώνα. Για να γευτείτε τα τοπικά θαλασσινά, δοκιμάστε το οικονομικό εστιατόριο Sardalya, γνωστό για τις σαρδέλες του και τα μπαλίκ εκμέκ (σάντουιτς με ψάρι). Επίσης, επισκεφθείτε το παζάρι του Τσανάκκαλε για να δείτε τα περίφημα τοπικά κεραμικά ή περάστε από το Kepenek Keramik για πιο ασυνήθιστα σχέδια (οι μικροί τροχήλατοι Δούρειοι Ίπποι αποτελούν εξαιρετικά δώρα!). Πίσω στον Κορντόν, μπορείτε επίσης να απολαύσετε ένα θαυμάσιο μεσημεριανό γεύμα στο εκλεπτυσμένο Café du Port με τη γυάλινη πρόσοψη.

Αιώνες αργότερα, η δυτική πλευρά των Δαρδανελλίων θα αποδειχθεί καθοριστική για τη σύγχρονη στρατιωτική ιστορία: Καλλίπολη. Η μάχη της Καλλίπολης κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ξεκίνησε με μια αποτυχημένη προσπάθεια των συμμαχικών ναυτικών δυνάμεων να επιτεθούν στα οθωμανικά οχυρά στα Δαρδανέλλια τον Φεβρουάριο του 1915 και μετά από αρκετούς μήνες εξαντλητικών μαχών στα χαρακώματα έληξε τον Ιανουάριο του 1916, με περίπου 250.000 θύματα και από τις δύο πλευρές. Παρόλο που η ήττα των δυνάμεων της Αντάντ στην Καλλίπολη και η αποτυχία να σπάσουν το αδιέξοδο στο Δυτικό Μέτωπο σήμανε τη νίκη των Οθωμανών, το εύρος και η κλίμακα του πολέμου που διεξήχθη εδώ οδήγησε σε σημαντικές εξελίξεις, ιδίως για τον στρατό των Οθωμανών, του οποίου ο διοικητής στην Καλλίπολη έγινε ο πρώτος Πρόεδρος της Τουρκίας: ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.

Ο Jan Morris, σπουδαίος Ουαλός ιστορικός, έγραψε ότι «Όλα συνωμότησαν στην Καλλίπολη για να στοιχειώσουν τους άντρες με αυτή την αίσθηση τραγικής ευγένειας. Η ίδια η χερσόνησος ήταν στοιχειωμένη, όχι από φαντάσματα αλλά από την απουσία τους. Ήταν ένας ξερός, άδειος τόπος… οι λόφοι του, από τις κορυφές των οποίων μπορούσε κάποιος να δει τα στενά από τη μία πλευρά και το Αιγαίο από την άλλη, ήταν καλυμμένοι με αρωματικούς θάμνους, που βρίσκονταν εκεί διάσπαρτοι και ευωδιαστοί, μια μακριά έκταση γης πάνω από τη θάλασσα με χαράδρες και φαράγγια. Το καλοκαίρι μπορεί να ήταν όμορφα εκεί, με το σιωπηλό στενό παρακάτω, το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου με τα νησιά του… πέρα από τη θάλασσα ξεπρόβαλε το όρος της Τροίας, με τη λαμπερή και βαρύγδουπη ιστορία της. Παρακάτω ήταν τα Δαρδανέλλια, από τα στενά των οποίων είχαν περάσει όλους αυτούς τους αιώνες τόσοι πολλοί πολεμιστές, βασιλιάδες και προσκυνητές.»

Μια επίσκεψη στο Ιστορικό Εθνικό Πάρκο της Χερσονήσου της Καλλίπολης (Gelibolu) θα σας μείνει αξέχαστη. Στο επίκεντρό του βρίσκεται το Μνημείο Μαρτύρων του Τσανάκκαλε στο νότιο άκρο της χερσονήσου. Με ύψος 42 μέτρα, το μνημείο είναι αφιερωμένο στους Τούρκους στρατιώτες που πέθαναν ή τραυματίστηκαν στη μάχη. Οι τάφοι 59.408 αναγνωρισμένων Τούρκων στρατιωτών βρίσκονται εκεί κοντά. Στο Anzac Cove στις 25 Απριλίου 1915, αποβιβάστηκαν περίπου 4.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες (Anzac είναι ακρωνύμιο του Australian and New Zealand Army Corps – Σώμα Στρατού της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας) σε μόλις δύο ώρες. Οι στρατιώτες του Anzac που έπεσαν στη μάχη του Lone Pine κείτονται στο Κοιμητήριο Lone Pine. Άλλα διάσημα αξιοθέατα: μπορείτε να επισκεφθείτε το Plugge’s Plateau, όπου είναι ακόμα ορατές οι γραμμές των χαρακωμάτων δίπλα στο μονοπάτι, και στη συνέχεια τα Beach Cemetery, Hell Spit, Shrapnel Valley, Brighton Beach και Quinn’s Post. Το Μνημείο του 57ου Συντάγματος Πεζικού είναι ένα περίοπτο τουρκικό μνημείο πολέμου, ενώ το μνημείο Chungb Bair, που χτίστηκε το 1925, είναι προς τιμήν των στρατιωτών της Νέας Ζηλανδίας οι οποίοι συνέβαλαν στην πρόσκαιρη επιτυχία των συμμαχικών δυνάμεων εδώ, τον Αύγουστο του 1915.